Hội chứng chân không yên (Restless Leg Syndrome – RLS) đặc biệt gia tăng khi thời tiết chuyển mùa – và đây là những gì bạn cần lưu ý.
Hội chứng chân không yên (RLS), còn được gọi là bệnh Willis-Ekbom, là một chứng rối loạn vận động và rối loạn giấc ngủ phổ biến gây ra cảm giác bứt rứt, khó chịu và không thoải mái ở chân khiến bạn khó cưỡng lại ý muốn di chuyển hay cử động chân. Đối với hầu hết người mắc hội chứng chân không yên thì sự thôi thúc chuyển động càng mãnh liệt hơn khi bạn đang muốn nghỉ ngơi hoặc cố gắng ngủ.
Nhìn chung RLS được xếp vào chứng rối loạn cảm giác thần kinh với những triệu chứng hình thành từ chính não bộ.
Theo Healthline, khoảng 80% những người mắc hội chứng chân không yên gặp phải một tình trạng liên quan gọi là rối loạn chuyển động chân tay có chu kì (Periodic limb movement of sleep – PLMD). Đó là sự co giật hoặc đá lặp lại của các chi dưới hoặc chi trên cứ sau 1 – 40 giây trong khi ngủ, thường làm gián đoạn giấc ngủ ban đêm (có thể diễn ra trong suốt đêm) và gây buồn ngủ ban ngày.
Hội chứng chân không yên có khỏi được không? Câu trả lời là không. Hội chứng chân không yên là tình trạng kéo dài suốt đời và không có cách điều trị dứt điểm nhưng các biện pháp kiểm soát triệu chứng có thể giúp người mắc cảm thấy dễ chịu hơn và giảm tác động tới chất lượng giấc ngủ.
Hội chứng chân không yên (RLS), còn được gọi là bệnh Willis-Ekbom, là một chứng rối loạn vận động và rối loạn giấc ngủ phổ biến. (Ảnh: Internet).
Triệu chứng nổi bật nhất của hội chứng chân không yên chính là cảm giác muốn cử động chân bị thôi thúc quá mức, đặc biệt là khi bạn ngồi yên hoặc đang nằm nghỉ trên giường và cố ngủ. Ngoài ra bạn cũng có thể cảm thấy những cảm giác bất thường khác như cảm giác ngứa ran, kiến bò hay muốn căng kéo bắp chân để giảm những cảm giác này.
Nếu bạn bị hội chứng chân không yên ở mức độ nhẹ, các triệu chứng này có thể không xảy ra hàng đêm và nhiều người bị nhầm lẫn sự bồn chồn ở chân này là do căng thẳng hoặc lo lắng. Những triệu chứng này sẽ đến rồi đi.
Ở người bị hội chứng chân không yên mức độ nghiêm trọng hơn thì việc ngồi yên xem một bộ phim hay ngồi trên máy bay, di chuyển đường dài cũng gặp nhiều khó khăn.
Khó ngủ và mất ngủ do các triệu chứng rõ ràng hơn vào ban đêm khiến người mắc bị buồn ngủ hơn vào ban ngày, mệt mỏi và thiếu ngủ dẫn tới các tác động tiêu cực tới sức khỏe thể chất và tinh thần của người bệnh.
Những triệu chứng của hội chứng chân không yên có thể xảy ra và ảnh hưởng tới cả hai bên cơ thể, nhưng cũng có người chỉ gặp triệu chứng này ở một bên. Các bộ phận cơ thể thường bị ảnh hưởng nhất bao gồm cả cánh tay và đầu. Các triệu chứng cũng có thể nặng hơn theo tuổi tác.
Theo Healthline, có khoảng 40% người mắc chứng chân không yên có liên quan tới tiền sử gia đình (yếu tố di truyền) và các triệu chứng này thường bắt đầu trước tuổi 40.
Lượng sắt trong não thấp cũng có thể liên quan tới hội chứng chân không yên (xét nghiệm máu vẫn cho thấy chỉ số sắt ở mức bình thường).
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng chân không yên. (Ảnh: Internet).
Sự gián đoạn trong việc dẫn truyền dopamine trong não cũng có liên quan tới hội chứng chân không yên, chẳng hạn như bệnh Parkinson – điều này phần nào giải thích được tại sao nhiều người bị Parkinson gặp phải chứng RLS. Dopamine tham gia vào việc kiểm soát chuyển động của cơ và có thể là nguyên nhân gây ra các cử động chân không tự nguyện liên quan đến hội chứng chân không yên.
Ngoài các nguyên nhân kể trên thì một số chất kích thích như caffein hoặc rượu có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng của hội chúng này.
Nếu bạn đang sử dụng các loại thuốc điều trị dị ứng, buồn nôn, trầm cảm và rối loạn tâm thần, bạn cũng có thể gặp phải tình trạng chân không yên.
Mặt khác, hội chứng chân không yên cũng có thể là một “nhánh” của một vấn đề sức khỏe hiện có khác như bệnh thần kinh, tiểu đường hay bệnh suy thận. Trong trường hợp này thì việc xử lý và điều trị tình trạng bệnh chính có thể giải quyết được vấn đề về hội chứng chân không yên.
Có một số điều kiện nhất định có thể khiến bạn có rủi ro gặp phải hội chứng chân không yên cao hơn người khác, các yếu tố đáng để cân nhắc theo Healthline bao gồm:
Nếu bạn bị mắc hội chứng chân không yên và thiếu ngủ mãn tính, bạn cũng có nguy cơ mắc các bệnh như bệnh tim, đột quỵ, tiểu đường, bệnh thận, trầm cảm và tử vong cao hơn.
Không có một xét nghiệm nào được dùng để xác nhận hoặc loại trừ hội chứng chân không yên. Phần lớn các chẩn đoán sẽ dựa trên mô tả các triệu chứng mà bạn gặp phải bao gồm:
Ngay cả khi các điều kiện trên đáp ứng thì bạn vẫn cần thăm khám sức khỏe để loại trừ các lý do thần kinh khác có thể gây ra triệu chứng tương tự. Đừng quên nói chuyện với bác sĩ về các loại thuốc mà bạn đang sử dụng, tình trạng giấc ngủ, tiền sử bệnh, tiền sử gia đình,… Xét nghiệm máu cũng có thể được chỉ định để đánh giá và kiểm tra định lượng sắt hay các thiếu hụt dinh dưỡng bất thường khác.
Các biện pháp điều trị giảm nhẹ triệu chứng tại nhà mặc dù không thể giúp loại bỏ hoàn toàn nhưng có thể giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn, bạn có thể thử 1 hoặc nhiều biện pháp đối phó để tìm ra phương thức phù hợp nhất với tình trạng bản thân:
Lời khuyên về giấc ngủ và tập thể dục cho người mắc hội chứng chân không yên:
Ảnh: Kim Phụng SKHN
Thuốc giúp giảm nhẹ và kiểm soát các triệu chứng hội chứng chân không yên. Có một số lựa chọn mà bạn có thể tham khảo:
Nhìn chung, bạn không được tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định từ bác sĩ và có thể bạn sẽ phải thử nhiều hơn một loại thuốc để tìm được loại thuốc phù hợp.
Nhiều trường hợp sẽ được chỉ định thuốc để giảm triệu chứng. (Ảnh: Internet).
Không có bất kì một hướng dẫn cụ thể nào về chế độ ăn uống cho người mắc hội chứng chân không yên. Tuy nhiên bạn cần xem xét lại chế độ ăn của mình để đảm bảo có chế độ ăn uống cân bằng vitamin và khoáng chất thiết yếu. Hãy cố gắng cắt giảm các thực phẩm chế biến sẵn với hàm lượng calo cao với ít hoặc không có giá trị dinh dưỡng (calo rỗng).
Nếu bạn bị hội chứng chân không yên do thiếu một vitamin hay khoáng chất cụ thể thì một số thay đổi trong chế độ ăn uống có thể hữu ích để giảm nhẹ và điều trị bệnh. Nếu bạn bị thiếu sắt, có thể bổ sung các loại thực phẩm giàu sắt như rau có lá màu xanh đậm, thịt đỏ, thịt gia cầm và hải sản, ngũ cốc, bánh mì,… Đừng quên bổ sung kèm với vitamin C để giúp cơ thể hấp thụ sắt tốt hơn.
Các thực phẩm giàu vitamin C có thể kể đến như trái cây có múi họ cam quýt, bông cải xanh, cà chua, ớt, rau có lá màu xanh.
Kiểm tra xem uống caffein hay rượu có khiến hội chứng chân không yên trở nên nghiêm trọng hơn không và suy nghĩ tới việc cắt giảm hoặc bỏ hoàn toàn các chất kích thích này – nhất là những người bị ảnh hưởng tới giấc ngủ.
Trên đây là một số thông tin về hội chứng chân không yên là gì cũng như những vấn đề cần lưu ý liên quan tới điều trị giảm triệu chứng chân bồn chồn, khó chịu,.. Nếu có bất kì thắc mắc nào bạn nên thăm khám bác sĩ để nhận được tư vấn phù hợp.
